De grotere community

De eerste 2 weken in Zweden zijn inmiddels verstreken. De zomer is afgelopen, na een eerste week vol zonneschijn, is er nu vooral regen, regen en nog eens regen. De eerste irritaties beginnen te ontstaan in de groep, mensen zijn moe. Maar dat is lang niet genoeg om de goede sfeer of mijn humeur te verpesten.

Vorige week leerden we elkaar en de gemeenschap kennen. Deze week leren we de grote gemeenschap in en rondom Ytterjärna kennen. Want er gebeurt veel hier, op het gebied van biologische landbouw, educatie, gezondheidszorg en antroposofie. Er zijn hier zoveel mensen met passie voor wat ze doen, die zonder te zeggen perfect te zijn, zich inzetten om de wereld een beetje beter te maken. Projecten die werken, groeien en impact hebben, zonder dat iemand er rijk van wordt. En mensen die hun best doen ons hier welkom te laten voelen.

Maandag begonnen we met een aantal veteranen van Ytterjärna, die al tientallen jaren betrokken zijn bij alles wat hier gebeurt. Interessant om over de personen en idealen te horen die deze plek hebben opgebouwd.
Het klonk allemaal zo passend, dat ik tijdens Fika nogal overweldig was door een diep gevoel van dankbaarheid voor deze plek.

Vervolgens gingen we naar de Waldorfschool hier op de campus. De docent Engels vertelde over het ontstaan van Waldorfscholen, als eerste scholen waar waar head, hearth en hands worden gecombineerd. Mijn kritische hoofd was op zoek naar minpunten, maar de leerlingen leken oprecht blij te zijn met de school, met het contact met de leraar, de openheid, de aandacht voor creativiteit en handwerk. Er was daar niets overbodig rigide of zweverig. We kregen een rondleiding door het gebouw, langs de gymzaal, de kleuterklas, de ijzersmederij en de houtwerkplaats. Vooral die laatste ruimte won mijn hart. Wat moet het heerlijk zijn om dat soort dingen op school te leren!
En misschien kan ik af en toe helpen als klasassistent in de kleuterklas :)

Daarna gingen we langs bij het Naturgebruksgymnasium, een praktische opleiding tot biodynamisch boer. En Nibble's farm, een koeienboerderij, waarvan de stallen 2 jaar geleden in een dramatische nacht verbrand zijn, maar die nu weer in aanbouw is. Helaas was het nogal regenachtig en koud, dus zijn we maar kort gebleven.
Maar we mochten niet lang binnenblijven, want er moesten appels geplukt worden.
's Avonds kregen we een gratis dwarsfluitconcert, omdat iemand wilde oefenen voor publiek, voordat hij voor een solotour naar China vertrok. En het was super mooi.
Daarna was er housemeeting, wat gelukkig al wat rustiger en overzichtelijker was dan vorige week. En toen ben ik lekker in bed gekropen.

Dat hielp, dinsdagochtend had ik weer energie. En, we hadden zon! (Voor even dan.) 's Ochtends hadden we een lezing van BERAS. (Building Ecological Recycling Agriculture and Societies.) BERAS is een organisatie die zich inzet om de Baltische Zee te redden. Want de Baltische Zee is stervende, en de grootste oorzaak is de landbouw. Door overbemesting komen er teveel voedingsstoffen in de zee, waardoor algen gaan woekeren, en als zij sterven, onttrekken ze al het zuurstof uit het water. Het proces van eutrofiëring dat we in de Nederlandse slootjes zo vaak zien, maar dan op grote schaal. Dit proces probeert BERAS te stoppen, door een netwerk te creëren van biologische boerderijen met een kringloop van meststoffen, door voorlichting te geven, en het dieet voor een groene planeet: biologisch, lokaal, gezond en smaakvol, en maximaal 20% vlees.

Vervolgens kregen we een presentatie van Summer of Soil, een project opgericht door YIP alumni. Een zomer van voorlichting over het belang van grond. Om dat te demonstreren nam Reinoud, van het OT, een appel die de aarde moest voorstellen. Hij sneed daar alle stukken af die niet bruikbaar zijn als landbouwgrond, totdat hij nog maar een flintertje schil overhield. En toen kwamen de harde cijfers. Door de huidige manier van landbouw, met monoculturen, gifstoffen en kunstmest, gaat er jaarlijks 10 miljoen hectaren landbouwgrond verloren. Dat is 30 voetbalvelden per minuut. Als dat proces doorgaat, zal er alleen al door dat proces, over 30 jaar geen landbouwgrond meer over zijn.

Door deze twee verhalen werd het weer eens heel duidelijk: de beste manier om iets aan milieuproblemen te doen, is de landbouw aanpakken. De enige manier om te zorgen dat we over een aantal jaar nog iets te eten hebben, is de biologische landbouw stimuleren. Want het grote verschil tussen biologische landbouw en gangbare landbouw, is dat gangbare landbouw de bodem uitput, en ooit in zal storten. Terwijl de biologische landbouw zorgt voor de grond, de biodiversiteit in de grond, de balans in voedingsstoffen, de vruchtbaarheid voor volgende generaties.
Na deze lezingen stroomde ik over van energie en motivatie om hierover te schrijven. Het is zo belangrijk dat mensen dit weten. Maar binnen het drukke programma heb ik daar nog geen tijd voor kunnen vinden.

Want 's middags moesten de handen weer uit de mouwen. Om in een permacultuur tuin te helpen een composthoop om te scheppen. Maar met een groep vrolijke yippies is zelfs dat erg leuk.

En 's avonds zijn we naar skyspace geweest, een slow art kunstwerk. Een wit rond gebouw, met een gat in het dak waardoor je de buitenlucht kunt zien. We waren daar tijdens zondsondergang, tijdens de equinox, en door een lichtshow zagen we de lucht verkleuren van blauw naar groen naar grijs naar oranje. Een bijzondere ervaring!

Woendagochtend begonnen we met appels plukken. Om daarna per bus te vertrekken naar Ekobanken. Ekobanken is een lokale, duurzame bank. Een bank zoals een bank hoort te zijn. Ze dienen de samenleving met geld. Mensen vertrouwen hen hun spaargeld toe, en zij lenen het uit aan initiatieven die een positief effect willen creëren voor mensen en de planeet. Daarbij luisteren ze niet alleen naar richtlijnen, maar ook naar hun intuïtie, om de intentie van een project de beoordelen. Er ontstond een enigszins kritisch gesprek over de financiële wereld waar ze onderdeel van uitmaken. Maar aan het eind vatte iemand van het OT het heel mooi samen: "Ik voel diepe dankbaarheid voor jullie moed om deze verantwoordelijkheid op te pakken binnen het zo'n ander financieel klimaat. En voor dat jullie niet alleen kijken naar regulering gebaseerd op het verleden, maar ook luisteren naar jullie intuïtie voor de dingen die nodig zijn voor de toekomst."

's Middags gingen we naar Vita Klinieke, een antroposofisch ziekenhuis. Eerst kregen we een korte rondleiding, door alweer een prachtig gebouw. Daarna legde een zuster wat uit over de verzorging van patiënten, vanuit de basisgedachte dat bij ieder mens, hoe ziek ook, de kern gezond is. Ze vertelde over en demonstreerde de helende werking van een voetenbad, van wollen lakens, en echte aandacht.
Vervolgens kwam een arts vertellen over de antroposofische geneeswijze. Hij zei dat een mens meer is dan alleen een lichaam. Hij vertelde over levenskracht, wat planten ook hebben, over de behoeftes die dieren vooruit drijft, de menselijke mogelijkheid tot overconsumeren of controleren, dat de strijd daartussen altijd de oorzaak is van ziekte. Maar dat mensen nog iets meer hebben, the force of the I, en dat dat de kern is die altijd gezond is.
Ik was nogal in conflict met of ik hem wilde geloven. Ik kon me vinden in een deel, dat mensen meer zijn dan alleen een lichaam, maar andere dingen vond ik nogal vergezocht, en vooral slecht beargumenteerd. En toen ik een kritische vraag stelde, weigerde hij daar op in te gaan. Ik was niet echt beledigd (ik ben als Nederlander wel wat gewend), maar na afloop zijn wel 5 mensen naar me toegekomen om te zeggen dat ze het echt niet vonden kunnen hoe hij op me had gereageerd. Dus ik voelde me veel meer gesteund dan beledigd.

's Avonds heb ik met hulp van twee yippies gewerkt aan een verjaardagsfilmpje voor mijn lieve moeder.

Vandaag regende het weer flink, en we moesten een flink eind lopen. (Maar op zo'n moment heeft iemand van het OT wel ergens 9 paraplu's vandaan getoverd.) Naar de oudste en grootste van de vele curative homes hier in de omgeving. Een school en huis voor jongeren met complexe psychische problemen en handicaps. Ook hier werken ze vanuit de gedachte dat iedereen een gezonde kern heeft, die ze proberen aan te spreken, terwijl ze goede zorg geven voor de problemen. En de jongeren beschrijven hun tijd daar vaak als de beste tijd van hun leven.
Toen we werden rondgeleid door een van de werkplekken, snapte ik wel waarom. Een zaal vol weefgetouwen, met een wand met garen in alle mogelijke kleuren. Daarnaast een zaal om in te vilten, waar de ruwe wol wordt bewerkt en gekleurd, om er daarna van allerlei moois van te maken. In die zalen had ik wel uren rond willen dwalen.

Maar we moesten weer door. Voor Fika met echte Zweedse kaneelrollen. En daarna een presentatie van Saltå. Het bedrijf begon met een kleine biologische bakkerij, en is inmiddels uitgegroeid tot een merk met een enorm aandeel in de Zweedse biologische markt, met nog steeds brood, allerlei graanproducten, en andere biologische producten van over de hele wereld. Hun missie is het redden van de Baltische Zee, door de milieuvriendelijke landbouw in Zweden te stimuleren, en goede, smaakvolle producten te maken. Al hun boeren zijn biologisch gecertificeerd, en boeren die nog een stapje verder gaan om het milieu te ondersteunen, bijvoorbeeld door aandacht voor biodiversiteit of bijen, krijgen hiervoor extra geld. Dat is nog eens een bewuste manier van bedrijfsvoering.

Eenmaal terug in ons warme huis, enigszins opgedroogd en na weer een heerlijke, voedzame lunch, was het toch wel moeilijk om de moed op te brengen om weer de regen in te gaan voor community engagement. Maar uiteindelijk heb ik met veel plezier geholpen om strobalen om te toveren tot een nieuwe composthoop. Na de inspiratie van al die bijzondere projecten, voelt het goed om zelf ook iets bij te kunnen dragen. En hopelijk heb ik met dit lange verhaal ook een deel van die hoop en motivatie over kunnen brengen.