7-12, crossing the Rubicon

Mijn tweede week in Engeland is alweer voorbij. De tijd vliegt.
Deze week hebben we gekeken naar kinderen van 7 tot 12 jaar. En we hebben 4 voorstellingen voorbereid en uitgevoerd. Het was dus een flink intensieve week.

Wanneer een kind zo'n 7 jaar oud is, begint voorzichtig het besef van het doorbreken van het geheel. Kinderen worden wakkerder vanuit de droomtoestand. In klapspelletjes oefenen ze dit, het ontmoeten van de ander en het ontmoeten van zichzelf. Op vrije scholen gebruiken ze ochtendspreuken met veel stampen, wat de kinderen helpt te landen in het lokaal. En in kringspellen kun je oefenen met het doorbreken van het geheel, bijvoorbeeld met een kat en muis spel, waarbij de kring nog steeds bescherming biedt.

Dus met deze spellen begon onze maandagochtend. Om vervolgens ons te verdiepen in de 4 temperamenten. De vurige types, cholerisch, vol daadkracht en leiderschap en op de toekomst gericht. De watertypes, flegmatisch, die dromerig meegaan in de stroom, genieten van rust en ritme, met sluimerende kracht. De luchtige sanguinicus, geinteresseerd in alles, maar snel afgeleid, en eeuwig positief. En de melancholicus, verbonden met de aarde, de wortels, het verleden. Egocentrisch, met veel empatie voor de pijn van anderen, en van zichzelf, bij wie dingen nog heel lang nagalmen. We hebben al deze temperamenten binnen onszelf, maar 1 of 2 zijn vaak dominant, en het is de uitdaging voor de verhalenverteller om ze allemaal in je verhaal te verwerken.

Het thema van deze 7 jaar is ' the world is beautiful'. Kinderen verkennen in deze periode hun gevoelsleven, maar het dringt allemaal nog niet zo diep door als bij volwassenen, ze verkennen het.
We hadden het over pestgedrag, wat op deze leeftijd vaak al begint. En we vroegen ons af of dat pestgedrag niet eigenlijk van volwassenen afstampt. Het zo langdurig consequent afwijzen van 1 kind past nog helemaal niet bij het bewustzijn van de kinderen, dat is nog veel meer speels. Hoe je de pester niet moet straffen, daarmee versterk je het impuls, maar juist liefde en zachtheid kunt geven. Dat is waar het werkelijk naar verlangt.
We bespraken de band tussen kinderen en dieren, en hoe fabels deze kinderen aanspreken, als vertolking van eenzijdig menselijk gedrag.

Rond 9 jaar is er een drempel, de Rubicon consiousness. Wanneer kinderen voor het eerst echt beseffen dat ze alleen zijn in de wereld, een individu. Dat de ander niet hetzelfde denkt als jij. Dat je dood kunt gaan, en wat dat dan is. Dat je slechte dingen kunt doen.
We bespraken onze persoonlijke ervaringen uit die leeftijd, en iedereen had wel een herinnering waarna alles anders werd. Waar het sprookje van de kindertijd, de onschuld, opgenomen in het geheel, nooit meer terugkomt.

Er zijn zoveel verhalen, uit zoveel verschillende culturen, die dit besef beschrijven, en daarmee de kinderen woorden geven voor wat er bij hen van binnen gebeurt. Verhalen over verboden vruchten (Het verhaal van Adam en Eva is het meest duidelijke voorbeeld hierin. Ze eten van de vrucht van kennis van goed en kwaad, en de tijd van Eden komt nooit meer terug.), verboden deuren, points of no return.

We hebben onze verhalen voor deze week in beweging verteld. En vervolgens zijn we gecoached, met veel nadruk op het zoeken naar de verschillende temperamenten in ons verhaal.

We bespraken de kinderen van 12 jaar oud. Hoe ze zoeken naar vrijheid en vertrouwen, maar ook nog zo erg grenzen nodig hebben. Een vrouw vertelde van een feest waar ze op die leeftijd zo graag naar toe wilde, de enorme ruzie die ze heeft gehad, en hoe opgelucht ze was toen ze van haar vader niet mocht gaan. Als ze was gegaan, dan was ze niet veilig geweest, die wereld is nog veel te groot voor een 12-jarig kind. Nu kon ze boos zijn op haar vader, en tegelijkertijd hoefde ze niet te gaan.

We kregen de opdracht om 10 minuten lang een voorwerp naar keuze te bestuderen, met al onze zintuigen. Om deze vervolgens aan een partner te beschrijven. En het was zo leuk om zo vol aandacht te kijken! Vervolgens werden we geblinddoekt, om in 2tallen -1 leider 1 volger-, de natuur met onze andere zintuigen te ervaren. Want om echt te kunnen vertellen, moet je eerst goed kunnen waarnemen.

We deden nog meer spellen. We werden nog meer gecoached. En we hebben het programma voor de voorstellingen samengesteld. Waarbij toch ook weer een heleboel groepsgedoe opspeelt... Het praten over kinderen triggert sowieso bij iedereen allerlei jeugdherinneringen. En groepen mensen geeft vaak gewoon gedoe.

Gelukkig gingen de voorstellingen zelf wel heel erg goed. Donderdagmiddag in de hut voor een groep Emerson/Forest Row kinderen. Ik heb een lied gezongen, een sprookje verteld, en een vingerspelletje gedaan. Ik voelde me zo ongemakkelijk, maar kreeg enkel positieve reacties achteraf. De kinderen zouden hebben genoten. En het was een goede ervaring ze ook echt te zien.
's Avonds hadden we een voorstelling voor volwassenen, en ik was de host.

Vrijdagochtend zijn we dan echt naar een school gegaan. Een privat boardingschool, behoorlijk prestigieus en luxe, maar tegelijkertijd met kinderen, vanaf 7 jaar, die hun ouders bijna niet zien. Het was een hele leerzame ervaring, van het werk dat ik misschien wel echt kan gaan doen...!
We hadden doeken en decoratie mee, om een echt magische sfeer neer te zetten in hun gymzaal. Eest hadden we een uur voor kinderen van 7 tot 9 jaar oud. En allemaal in uniform. Ik vertelde een indianenverhaal van Gluskabi die de Wind Arend vangt. De kinderen genoten er erg van, maar ons programma was wel heel vol.
Vervolgens hadden we een uur met kinderen van 4 tot 7. Volgens hun juf was het een hele onrustige groep. Maar ze luisterden muisstil, en deden voorzichtig met de kringspelletjes mee. En ik voelde zo'n sterk impuls om ze zo min mogelijk onder druk te zetten. Want de namen van oud leerlingen met prestigieuze scholarships hingen daar op de muur.

In de nabespreking kwamen we op een aantal mooie punten. Wat is het dat je als verhalen verteller wil brengen? Kun je het tegenovergestelde geven van wat het kind al veel krijgt. Dan kunnen verhalen echt werken als medicijn.
De uitdaging om soepele transities te creeren, geen instructie te hoeven geven, en de kinderen niet te hoeven laten nadenken, niet te hoeven laten klappen. Laat ze dromen, laat ze vrij.
En hoe het, wanneer je een veilige sfeer weet te creeren, vooral de jongens zijn die genieten van het lieve en zachte, want dat komen zij vaak zo tekort.

Gister was ik 's avonds weer in de hut. Want een van mijn groepsgenoten gaf een euritmie/verhalenvertel voorstelling. Het was zo prachtig, zo krachtig, met ook een deel van haar eigen verhaal. En het liet me zien, voelen, proeven, wat kunst kan doen. Wat kunst kan doen om te helen en te genezen.

Dat is waarom ik vertellen wil. Omdat teveel mensen worstelen, teveel kinderen en jongeren met diepe pijn. Om hen te helpen wil ik vertellen, om hen te helpen wil ik er zijn.